Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku 2 września 2021 roku

Najstarszym i największym skansenem w Polsce założonym po II wojnie światowej jest Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Zawiązano je w 1958 roku, a pierwsi turyści mogli je zwiedzić w 1966 roku. Park etnograficzny położony jest malowniczo, na brzegu Sanu u podnóża Białej Góry w Górach Sanocko-Turczańskich.

Muzeum Budownictwa Ludowego skupia zabudowania przewiezione z różnych regionów Podkarpacia, zamieszkiwanych w dodatku przez różne grupy - polskich (w większości katolickich) Pogórzan, ale i ruskich (w większości greckokatolickich) Bojków, Łemków i Zamieszańców. Na takie też sektory podzielono plan zwiedzania. Dostępne w skansenie chałupy i budynki gospodarcze są więc bardzo różnorodne:

Także obiekty sakralne na terenie Muzeum są urozmaicone, zarówno cerkwie jak i kościółek katolicki:

Są także kapliczki, cmentarz i inscenizacja drogi krzyżowej:

Już po mojej wizycie w Muzeum Budownictwa Ludowego udostępniono także synagogę. Najlepiej obrazuje to, jak wiele narodowości zamieszkiwało Podkarpacie wyznając wiele różnych religii, przez stulecia sąsiadując ze sobą w mniejszej czy większej zgodzie. 

Większość obiektów zgromadzonych w skansenie pochodzi z XIX wieku, ale kościółek z wieku XVII, cerkwie i niektóre zagrody z wieku XVIII, a część chałup z początku wieku XX.

Do części domostw można wejść i zobaczyć ich wnętrza:

Miłym akcentem przybliżającym rzeczywisty krajobraz wsi są także przechadzające się po terenie skansenu zwierzęta gospodarskie:

Na podkarpackiej wsi sprzed wieku nie mogło także zabraknąć niewielkiego dworku szlacheckiego. Ten dostępny w sanockim Muzeum pochodzi ze Święcan. Jego także można zwiedzić. Choć nie należał do bardzo bogatej rodziny, to różnica w stopniu zamożności między nim a nawet najbardziej okazałymi domami chłopstwa jest miażdżąca:

To, co wyróżnia sanockie Muzeum Budownictwa Ludowego na tle większości skansenów, to odtworzenie na wspaniałą skalę niewielkiego miasteczka. Prawie wszystkie parki etnograficzne udostępniają bowiem wyłącznie wiejskie i dworskie obiekty. 

Część miasteczkowa zwana Rynkiem Galicyjskim znajduje się zaraz za wejściem na teren skansenu i przestawia budynki łączące funkcje usługowe z mieszkalnymi: zakład fryzjerski, krawiecki, szewski, zegarmistrzowski, lutniczy, stolarski, fotograficzny, aptekę, sklep kolonialny, pocztę, urząd, piekarnię, karczmę, remizę. Tak się żyło w niewielkich miasteczkach 100-200 lat temu:

Centralną część Galicyjskiego Rynku zajmuje oczywiście studnia.

Zobaczyć można także wozy strażackie:

Na terenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku dostępny jest także sektor naftowy przedstawiający wydobycie ropy naftowej na Podkarpaciu już od połowy XIX wieku, niestety przez gapiostwo akurat tam nie zrobiłam ani jednego zdjęcia 🙈

Podsumowując: serdecznie polecam zwiedzenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Na olbrzymią pochwałę zasługuje także świetna, intuicyjna strona internetowa skansenu oraz łatwość poruszenia się po terenie dzięki licznym drogowskazom, planom. Muzeum czynne jest cały rok, a ceny biletów wynoszą mniej więcej tyle samo, co w innych rejonach Polski - bilet normalny to niespełna 30 zł.

Dla porównania przedstawiam także relację ze zwiedzania parku etnograficznego we Wdzydzach Kiszewskich na Kaszubach (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/05/muzeum-kaszubski-park-etnograficzny-we.html) oraz parku etnograficznego Ziemi Kieleckiej w Tokarni koło świętokrzyskich Chęcin (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/11/muzeum-wsi-kieleckiej-park.html).

W Sanoku zachęcam natomiast do zwiedzenia Muzeum Historycznego na Zamku Królewskim (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/04/muzeum-historyczne-na-zamku-krolewskim.html) i wyprawę nad pobliskie Jezioro Solińskie (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/09/jezioro-solinskie-3-wrzesnia-2021-roku.html).