Katedra Wniebowzięcia NMP w Kielcach 10 września 2023 roku

Opowiadając o zabytkach Kielc nie sposób pominąć bazylikę katedralną pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Wraz z Pałacem Biskupów Krakowskich (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/09/paac-biskupow-krakowskich-w-kielcach-10.html) stanowi ona pomnik historii.

Jaka była historia kieleckiej Katedry? Pierwszy kościół na Wzgórzu Zamkowym powstał już w XII wieku, w stylu romańskim, jednak po kilkudziesięciu latach został zniszczony najpierw przez Konrada Mazowieckiego, następnie przez najazd tatarski. Odbudowano go, otoczono murami i jako kolegiata służył do XVI wieku. Wówczas rozpoczął się okres wielokrotnych rozbudowywań i modyfikacji, który właściwie trwa do dziś. Katedrą zaczął natomiast być w XIX wieku.

Dziś Katedra reprezentuje styl barokowy i neobarokowy po ujednoliceniu jej architektury przez naczelnego architekta gubernialnego, Franciszka Ksawerego Kowalskiego, pod koniec XIX wieku. To wówczas zamieniono sygnaturkę na znacznie wyższą i okazalszą, dobudowano neobarokowe elewacje fasad, wnętrze pokryto polichromiami.

Katedralne organy nie są tak zabytkowe, pochodzą z początku XX wieku. Ale pięknie wieńczą wnętrze bazyliki oraz, co warto sprawdzić osobiście, wspaniale brzmią:

Zabytkowa jest także XVII-wieczna dzwonnica i XVIII-wieczna kaplica ogrójcowa:

A jakie skarby skrywa kielecka katedra? Warto wspomnieć o ołtarzu wyrzeźbionym w 1728 roku przez Antoniego Frączkiewicza, do którego obraz przedstawiający Wniebowzięcie NMP i jej koronację przez Trójcę Świętą namalował we Włoszech Szymon Czechowicz. W prezbiterium znajdują się również stalle (ławki dla duchownych) z XVII wieku. 

W północnej nawie zobaczyć można płaskorzeźbę Matki Bożej wytworzoną w rudzie galeny wydobytej na zboczu Karczówki w XVII wieku. Jej bliźniaczka, rzeźba św. Barbary, znajduje się w klasztorze na Karczówce (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/03/szlak-z-biaogonu-na-karczowke-w.html).

Także w północnej nawie umieszczono pochodzący z ok. 1500 roku drewniany tryptyk łagiewnicki przedstawiający koronację Matki Boskiej, św. Wojciecha i św. Stanisława:

A w nawie południowej zobaczyć można obraz z ok. 1600 roku, uznawany za cudowny, koronowany w 1991 roku przez Jana Pawła II, ukazujący Matkę Boską Łaskawą Kielecką.  

Na zewnątrz w północnej ścianie katedry mieści się pochodząca z XVIII wieku i ufundowana przez Michała Poniatowskiego, brata króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, marmurowa tablica przedstawiająca jednostki miar, alfabet, cyfry i zasady Katechizmu - elementarz podstawowej wiedzy dostępny dla Kielczan.

Tuż obok katedry warto także pochylić się nad symbolicznym grobem Wojciecha Bartosa Głowackiego, bohatera powstania kościuszkowskiego, poległego z powodu ran odniesionych w bitwie pod Szczekocinami w 1794 roku:

Zobaczcie jeszcze kilka fotografii z różnych stron katedry i z jej wnętrza:

Podsumowując: zwiedzając Kielce nie zapomnijcie zajrzeć do bazyliki katedralnej Wniebowzięcia NMP i sprawdzić, jaką historię opowiada.