Muzeum Mikołaja Reja w Nagłowicach 20 lipca 2024 roku

W Nagłowicach, niewielkiej miejscowości położonej tuż za Jędrzejowem na trasie z Kielc do Szczekocin i Zawiercia znajduje się Muzeum Mikołaja Reja zwane popularnie Dworkiem Reja.

W dworku tym Rej nigdy jednak nie mieszkał, ponieważ budynek powstał na przełomie XVIII i XIX wieku, a Mikołaj Rej zmarł w połowie wieku XVI. Dworek należał do rodziny Walewskich, jego ostatnimi właścicielami była rodzina Radziwiłłów. W 1969 roku, w 400-tną rocznicę śmierci Reja umieszczono w nim początkowo Izbę Pamięci, później przekształconą w Muzeum poświęcone pisarzowi związanemu z Nagłowicami.

Mikołaj Rej odziedziczył majątek w Nagłowicach po swoim wuju. Po ślubie z Zofią Kościeniówną z nieodległego Sędziszowa zamieszkali w posiadłości w Nagłowicach. Z tą okolicą związani byli do końca życia. To tu Rej przeprowadzał reformację (najpierw przeszedł na luteranizm, później na kalwinizm - jak znaczna część małopolskiej szlachty zainspirowanej Zygmuntem Starym i Zygmuntem Augustem, którzy przywieźli reformację z Zachodu Europy). Uczestniczył w synodach, zakładał zbory, szkoły, opowiadał się za używaniem języka ojczystego i tłumaczeniem Biblii na język polski, żeby wreszcie mogła być zrozumiana przez ludzi. Założył miejscowość Okszę - od herbu Oksza, który charakteryzował ród Rejów (dziś Oksa) i Rejowiec - od ich nazwiska.

Muzeum - Dworek sąsiaduje z ruchliwą drogą krajową, ale otacza je przepiękny park w stylu angielskim, dzięki czemu jest cicho i spokojnie. 

We wnętrzu znajduje się Gminny Punkt Informacji Turystycznej, Muzeum, miejsca noclegowe dla turystów, Sala Ślubów Urzędu Stanu Cywilnego w Nagłowicach.

Samo Muzeum jest niewielkie i raczej skromnie wyposażone. Brakuje w nim pamiątek związanych z samym Rejem, przeważają reprodukcje i dawne wydania jego dzieł, cytaty, aforyzmy wzbogacone grafikami. Bilet kosztuje tylko kilka złotych i jest to uczciwa cena, adekwatna do jakości ekspozycji.

Na uwagę zasługuje natomiast sam dworek. Symetryczny, pod koniec XIX wieku i odkupieniu dóbr przez rodzinę Kosickich otynkowany, wcześniej tradycyjny, drewniany. Majątek w 1914 roku odkupili Radziwiłłowie i znacznie rozbudowali, dobudowali pomieszczenia gospodarcze i drugi budynek przypominający dworek. Po II wojnie światowej całość zajmował dom dziecka, dziś przeniesiony do nowej części, dzięki czemu możliwe było wydzielenie miejsca na muzeum.

Park powstał na początku XIX wieku na podwalinach wcześniejszego geometrycznego ogrodu z XVII wieku. W parku obejrzeć można aleje kasztanowców, stawy, kilka dębów - pomników przyrody, a także okazy sprowadzane z odległych krajów, jak perukowiec podolski, choina kanadyjska, jałowiec wirginijski. 

Ja zwiedzałam dworek tuż po nawałnicy, jaka wyrządziła ogromne straty w województwie świętokrzyskim latem ubiegłego roku. Drzewa były uszkodzone, zalegały połamane gałęzie i opadnięte liście. 

Podsumowując: zdecydowanie polecam wstąpić do Muzeum Mikołaja Reja w Nagłowicach przy okazji podróży DK78 lub zwiedzania Jędrzejowa. Muzeum jest czynne dość krótko, ale nawet wizyta w parku i obejrzenie dworku z zewnątrz jest warte uwagi.

W pobliżu warto zajrzeć do Opactwa Cystersów w Jędrzejowie, najstarszego w Polsce (https://dariipodroze.blogspot.com/2024/11/opactwo-cystersow-w-jedrzejowie-20.html), obejrzeć dworek w Ludyni koło Krasocina z pozostałością zboru protestanckiego (https://dariipodroze.blogspot.com/2024/08/dworek-w-ludyni-koo-krasocina-20-lipca.html), a aby się dowiedzieć więcej o reformacji na ziemi dziś świętokrzyskiej - Muzeum Regionalne w Pińczowie (https://dariipodroze.blogspot.com/2024/09/muzeum-regionalne-w-pinczowie-13-lipca.html).

W okolicach Kielc mamy jeszcze inne atrakcje związane z literatami, m.in. Muzeum - Dworek Sienkiewicza w Oblęgorku (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/09/muzeum-henryka-sienkiewicza-w-oblegorku.html), Muzeum - Dworek Żeromskiego w Ciekotach (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/04/centrum-edukacji-i-kultury-szklany-dom.html), Muzeum Lat Szkolnych Żeromskiego w Kielcach (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/07/muzeum-lat-szkolnych-stefana.html).