Skwer im. Żeromskiego w Kielcach 28 października 2023 roku

W śródmieściu Kielc, pomiędzy Katedrą a Placem Wolności, znajduje się niewielki, ale uroczy skwerek umożliwiający odpoczynek i cieszący oko zielenią i przyrodą. To także miejsce o znaczeniu historycznym. Mowa o Skwerze im. Stefana Żeromskiego:

W okresie zaboru rosyjskiego urzędnicy nakazali postawić na dawnym Placu Kanoników Krakowskich cerkiew. Wybudowano ją w latach 1867-1870 dla pracowników administracji, żołnierzy i innych prawosławnych, głównie pochodzących z Rosji, tymczasowych mieszkańców Kielc i okolic. Cerkwi nadano imię Wniebowstąpienia Pańskiego. Była bardzo dostojna, okazała, zachęcam Wam do odnalezienia w Internecie jej fotografii. Nie mogło być inaczej - w myśl zarządzeń zaborcy musiała być wyższa od Katedry, jej wieże miały górować nad katolicką Katedrą, choć ta stała na Wzgórzu Zamkowym. Cerkiew służyła krótko, bowiem wkrótce Polska odzyskała niepodległość, a już wcześniej Kielce przeszły pod zabór austriacki. Ostatecznie cerkiew wyburzono w 1933 roku i według miejskiej legendy materiał budowlany, który po niej pozostał, posłużył do wzniesienia dzisiejszego Wojewódzkiego Domu Kultury, wówczas zwanego Domem Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Traf chciał, że po II wojnie światowej znów powróciła "przyjaźń" polsko-radziecka i na miejscu dawnej cerkwi nakazano budowę Pomnika Wdzięczności Armii Czerwonej... Pomnik także był stosunkowo wysoki, klasycystyczny w wyglądzie, przewyższał otaczające go drzewa. Jego zdjęcia także odnajdziecie w czeluściach Internetu. Ten spadek po "bratniej" matuszce również wyburzono, tym razem w 1990 roku. Już w 2005 roku w miejscu pomnika postawiono kolejny, istniejący do dziś: Pomnik Armii Krajowej.

Warto przyjrzeć mu się z bliska. Przedstawia partyzantów, zarówno mężczyzn, jak i kobietę, walczących o wyzwolenie Polski z okupacji hitlerowskiej w okresie II wojny światowej na terenie Gór Świętokrzyskich:

Na pomniku są napisy podsumowujące walki Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego:

Warto jeszcze wspomnieć jako ciekawostkę, że w obrębie Skweru w 1937 roku znalazł się pierwszy w mieście... publiczny szalet 💩 Dziś także znajdziecie tam toaletę, przypominającą swym kształtem i kolorem szalety paryskie:

Jesienią warto przyjrzeć się urokowi natury:

Podsumowując: spacerując po Kielcach zatrzymajcie się na Skwerze im. Stefana Żeromskiego i wspomnijcie dawne dzieje tej części miasta. A po zwiedzeniu Skweru wybierzcie się do pobliskiego Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/07/muzeum-lat-szkolnych-stefana.html), do Parku Miejskiego im. Stanisława Staszica (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/07/park-miejski-im-staszica-w-kielcach-9.html) czy do Katedry Wniebowzięcia NMP (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/10/katedra-wniebowziecia-nmp-w-kielcach-10.html).