Park Miejski im. Staszica w Kielcach 9 lipca 2023 roku

Czy spacer po parku można uznać za wycieczkę, podróż? Myślę, że jeśli podziwianie okoliczności przyrody połączymy z walorami edukacyjnymi i postanowimy dowiedzieć się czegoś więcej o historii oglądanego obiektu i zastanowimy się, jak przeszłość przeplata się z teraźniejszością, to jak najbardziej. Zachęcam zatem do zapoznania się z relacją z letniego, upalnego spaceru po Parku Miejskim im. Stanisława Staszica w Kielcach.

Park położony jest w ścisłym centrum miasta. Okolony jest ulicami Jana Pawła II, Ogrodową, Paderewskiego, Solną, Staszica i Zamkową. Jego powierzchnia zajmuje ok. 8 ha, z czego 1 ha to obszar stawu. Bardzo ważnym jest, że teren parku jest pod ochroną konserwatorską, ponieważ stanowi zabytek i figuruje na liście zabytków województwa świętokrzyskiego.

Skoro to zabytek, to pewnie musi być bardzo stary. Tak, jest jednym z najstarszych parków w Polsce, ale niestety nie da się precyzyjnie określić, kiedy dokładnie powstał. Przed zaborami ta część miasta była majątkiem Kościoła, stanowiła dobra biskupów krakowskich. Dzisiejszy Pałac Biskupów Krakowskich i Wzgórze Zamkowe (Zamkowe, bo wówczas Pałac także nazywano zamkiem i określenie to zostało do dziś, choć żadnego zamku w rozumieniu zamku królewskiego w Kielcach nigdy nie było) należały do biskupów, a na terenie dzisiejszego parku biskupi mieli folwark. Nadal możemy się o tym przekonać, jak zastanowimy się, czemu między Katedrą a Parkiem stoi Dworek Laszczyków, czyli składowa Muzeum Wsi Kieleckiej. Tak, Park był ogrodem i sadem, ze stawu łowiono ryby, które lądowały na biskupich talerzach. Później w Pałacu Biskupim mieściła się Szkoła Akademiczno-Górnicza założona przez Stanisława Staszica i dawny folwark biskupi stał się odtąd ogrodem szkolnym. Na początku XIX wieku Park usankcjonowano i przekazano mieszkańcom Kielc jako dobro publiczne, ogólnodostępne.

Swoją drogą staw nosi nazwę podzameckiego, czasy się zmieniają, ale w naszym codziennym słowniku historia jest ciągle żywa. Dziś staw ma jedynie charakter estetyczny, krajobrazowy, ale jeszcze na początku XX wieku można było po nim pływać łódkami i kajakami. Koło stawu znajdowała się także resursa, czyli budynek klubu zrzeszającego kielecką inteligencję.

W Parku odnaleźć można liczne pomniki także przytaczające nam historię miasta. Najstarszy pomnik to figura św. Jana Nepomucena (ciekawostka: Nepomucen jest bohaterem największej liczby pomników w Kielcach, oprócz tego w Parku ma też swój pomnik przed Katedrą, przed Seminarium Duchownym, przed kościołem św. Krzyża i u zbiegu ulic Zagnańskiej i 1 maja) pochodząca z XVIII wieku i przywieziona do Kielc z Jędrzejowa od Cystersów:

Kolejna jest stacja drogi krzyżowej. O niej pisałam w Wielkim Tygodniu (https://dariipodroze.blogspot.com/2023/04/kielecka-kalwaria-stacje-drogi.html):

Przy głównej alei Parku podziwiać możemy pomnik Stanisława Staszica. Powstał na początku XX wieku w 80. rocznicę śmierci naukowca. Staszic był niewątpliwie jedną z najbardziej zasłużonych dla rozwoju Kielc osobistości, dlatego też Park nazwano jego imieniem. Pomnik ma ciekawy układ, oprócz popiersia są kamienne rzeźbione ławeczki:

W pobliżu stawu swój pomnik ma Stefan Żeromski, kolejna postać z zasługami dla Kielc i całej kielecczyzny. Pomnik powstał w latach 50-tych ubiegłego wieku, już po śmierci mistrza:

Jeśli jesteśmy przy Żeromskim, to nie sposób nie wspomnieć o rzeźbie "Przysięga miłości" od 1973 roku górującej nad Źródełkiem Biruty. Biruta swoje imię zawdzięcza ukochanej Borowicza, bohatera "Syzyfowych prac" Żeromskiego. Nie zapomnijcie wrzucić do źródełka grosika na szczęście w miłości!

Żeromski na krótko został patronem kieleckiego Parku, ale od 1986 roku Park z powrotem nosi imię Stanisława Staszica.

W pobliżu stawu mieści się muszla koncertowa, w okresie letnim miejsce plenerowych koncertów muzycznych, festiwali:

Z głównej alei Parku podejrzeć możemy ogród Pałacyku Tomasza Zielińskiego z legendarną basztą "Plotkarką", bohaterką wielu pocztówek i widokówek z Kielc: